GÜNDEM
Bölgesel
ve sektörel olarak TDA-Türkiye
Tanıtım
Bağımsız
bir Amerikan hükümeti kuruluşu olan ticaret ve
geliştirme kurumu (Trade and Development Agency-TDA)
gelişmekte olan ve orta gelirli ülkelerdeki
belli başlı projeler için Amerikan firmalarının
fizibilite çalışmalarına maddi yardım sağlar.
TDA proje planlamasında yardımcı olarak
ekonomik gelişmeyi desteklerken Amerikan özel
sektörünün, Amerikan ekonomisine ,ihracat
imkanları sağlayan projelerine katılımını sağlar.
TDA’nın
dünyanın her yerinde programları olup, Türkiye
de 1980’lerin başından beri faaliyette
bulunmaktadır. Bu süre zarfında TDA, fizibilite
çalışmaları ve diğer faaliyetler için 20
milyon Amerikan dolarına yakın maddi destek sağlamıştır.
1991 yılında TDA,Türk hükümeti ile “Ana
Hibe Anlaşması”nı imzalamıştır. Bu anlaşmanın
sonucu, hazine ve dış ticaret müsteşarlığı
TDA’nın kamu sektörü projeleri için yetkili
kuruluş haline gelmiştir.
Fizibilite
Çalışmaları
TDA-Destekli
fizibilite çalışmaları belli başlı
projelerin teknik, ekonomik, çevresel ve finansal
fizibilitesini belirler ve projenin gerçekleştirilmesi
için karar alınmasına yarayacak detaylı veriyi
sağlar. Geçmişte TDA projelerinin büyük bölümü
kamu sektörü girişimleri olmuş ve uygulama
bakanlıklar veya hükümet kuruluşları tarafından
yürütülmüştür. Ancak günümüzde, Türkiye’nin
de dahil olduğu kalkınmakta olan ülkeler, büyük
altyapı ve sanayi projelerinde özel sektör katılımını
giderek daha çok desteklemeye başlamışlardır.
Dolayısıyla TDA, artık Amerikan firmalarının
katılmayı planladığı ortak girişimlerin, hem
kamu hem de özel sektör projelerine maddi destek
sağlamaktadır.
TDA’nın
bir projeyi incelemeye alması için, sponsor Türk
kuruluşunun (özel yada kamu kuruluşu) TDA’dan
destek istemek için yazılı bir talepte bulunması
gerekmektedir. Bir amerikan şirketinin, sponsor
olan bir Türk kuruluşu tarafından ortak olarak
belirlendiği durumlarda, amerikan şirketinin,
TDA’nın web sitesinden temin edilen özel başvuru
formu ile, detaylı teklifini sunması
gerekmektedir.
Eğer
proje bir gelecek vadediyorsa, TDA kendi danışmanını
bulup projeyi amerika da ön araştırma (Desk
Sudy) veya proje değerlendirme misyonu (Definitional
Mission-DM) yöntemlerinden biri ile incelemek üzere
anlaşır. Ön araştırma, görevli danışmanın
projeyi inceleme işini amerika da yapması demek
olup proje ile ilgili halihazırda yeterli bilgi
bulunup Türkiye’yi ziyarete gerek olmadığı
durumlarda kullanılır. TDA’nın amerikan
firmasından detaylı teklif aldığı durumlarda
genellikle bu uygulanır. Proje değerlendirme
misyonu tarzı çalışma ise, danışmanın ev
sahibi ülkeye proje ile ilgili ek bilgiler
toplamak ve sponsor kuruluş ile fizibilite çalışmasının
referans koşulları ve bütçesini görüşmek üzere
kısa bir seyahatini içerir.
Her iki
çalışma da, projenin aşağıdaki TDA mali
kriterlerine uygun olup olmadığını kesinleştirir:
Proje Türkiye
için kalkınma önceliklidir;
Projenin
tamamlanması için finansman belirlenmiştir ve
çalışma projenin uygulanabilir olduğunu
konfirme ederse kullanılabilecektir;
Proje
uygulanması döneminde amerikan ihracat
potansiyeli yüksek olacaktır(potansiyel amerikan
ihracatı minimum 10-15 milyon ABD doları);
TDA’nın
kolaylaştırıcı bir rolü olacaktır.

TDA ödemeyi
onaylamadan önce, projenin uygun olan büyük elçilik
veya konsolosluk tarafından tasdik edilmesini şart
koşar. Kamu sektörü projeleri için TDA’nın
ödemesinden önce hazine müsteşarlığının
onayı gerekmektedir.

TDA bir
fizibilite çalışmasına finansman sağlayacağı
zaman sponsor olan Türk kuruluşu (Grantee-Hibeyi
alan kuruluş) ile bir hibe (Grant) anlaşması
imzalar ve çalışmayı yapacak Amerikan firmasını
da Grantee seçer. Çoğu zaman, Grantee, Amerikan
firmasını önceden seçmiştir (tipik olarak
TDA’ya bir teklif vermiş olan firmadır). Diğer
durumlarda, Grantee rekabet usulü ile firma seçimine
gider. Her iki durumda da, seçilmiş olan
Amerikan firması bu çalışmayı yapmak üzere
Grantee ile kontrat imzalar.

Hibe Anlaşması
TDA ile Grantee arasında imzalanmış olmasına
rağmen, ödeme Grantee’ye yapılmaz. Amerikan
firması işini Grantee ile olan anlaşması çerçevesinde
yapar ve faturaları Grantee’ye gönderir ve o
da işten tatmin olursa faturaları onayladıktan
sonra TDA’ya gönderir. Bunun devamında TDA
firmaya ödemeyi direk olarak Amerika’ da yapar.
Projelerin
tamamına yakınında TDA masraf paylaşımı önkoşulunu
koyar, bunun sonucu olarak TDA fizibilite çalışmasının
masrafını sadece kısmi olarak karşılar,
masrafın geri kalan kısmı çalışmayı yürüten
Amerikan firması tarafından üstlenilir. TDA katılımı,
bazı faktörlere bağlı olarak değişir. Bunların
arasında firmanın büyüklüğü, çalışmanın
firmaya sağlayacağı üretici veya ortak olma şeklindeki
menfaatler, firmanın projeyi geliştirme safhasında
yaptığı masraflar ve proje ile ilgili riskler
bulunur. Buna ek olarak, uygun durumlarda, eğer
projeyi yürüten firma bu işten iyi bir ekonomik
menfaat sağlamışsa, TDA bu firmadan TDA’nın
yaptığı ödemeleri geri ödemesini talep
edebilir.
BU HABERLE İLGİLİ DİĞER
GELİŞMELER
Haber
listemize üye olup tarım sektöründeki haberlere,
geliştirici herkese açık tartışma platfomlarına
katılabilirsiniz.
.
|
Mail
adresinizi sol aşağıya yazın ve "Listeye
Gir" butonuna tıklayın. |
|
Karşınıza
gelecek sayfadaki formu eksiksiz doldurun. |
|