|
DTÖ'nün başı tarım sübvansiyonları yüzünden dertte Kısa adı DTÖ olan Dünya Ticaret Örgütü içinde tarımsal ürünlere yüksek oranlarda devlet desteği veren zengin ülkeler ile bu yüzden ticaret dengelerinin bozulduğunu ileri süren gelişmekte olan ülkeler arasında hukuk savaşının pek yakında yeniden patlayabileceğine işaret ediyor. Taraflar arasındaki uyuşmazlığı bir süredir yatıştıran "barışçıl çözüm" kuralının yürürlük süresinin yakında dolacağını anımsatan ticaret uzmanları taraflar arasında uzlaşma sağlanamaması halinde sürenin bitiminde uyuşmazlık konularının bir anda hukuksal zeminlere taşınacağını belirtiyorlar. Bilindiği gibi, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler, kendi çiftçilerini ve tarımsal üretimlerini desteklemek amacıyla çeşitli başlıklar altında yüksek miktarlarda devlet yardımı yapıyorlar. Aynı ülkeler, diğer yandan, çoğu henüz sanayileşmeyi başaramamış ve tarımsal üretimin ekonomilerinde önemli bir paya sahip olduğu ülkelerde tarıma devlet desteği verilmesine ve ithal tarım ürünlerine yüksek gümrük vergileri uygulanmasına da karşı çıkıyorlar. Gelişmekte olan ülkeler de kendi tarımsal ürünlerinin devlet destekli ithal ürünlerin fiyatları ile rekabet edemediğini vurgulayarak serbest ticaret kurallarını asıl çiğneyen ülkelerin gelişmiş ülkeler olduğunu savunuyorlar. Bunun yanısıra ABD ve AB aynı zamanda birbirlerini de serbest ticareti saptırıcı ve serbest rekabet ilkelerine aykırı ticaret ve teşvik önlemleri almakla suçluyorlar. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesi ülkeler Ekim ayında Doha'daki görüşmelerde bir anlaşmaya varamamışlardı. Uyuşmazlık konuları en çok pamuk, pirinç, et ürünleri ve şekerde odaklanmış görülüyor. Ticaret alanında uzmanlaşmış diplomatlar sorunun sadece bir siyasal yargı konusu olmadığını, DTÖ'nun kabul ettiği hukuksal mevzuatta da varolan belirsizlikler ve boşluklar nedeniyle uyuşmazlıkların bir çözüme bağlanmasının uzayıp gittiğine dikkati çekiyorlar. Uyuşmazlıkların hukuksal zeminlere götürülmeden "dostça çözüm" çerçevesinde ele alınmasını öngören düzenlemenin yürürlük tarihi pek çok üründe 2004'ün haziran ayına doğru sona erecek. Bu tarihe kadar taraflar uzlaşamazsa bu kez uyuşmazlık yargı veya hakem önüne taşınacak. Hadi hayırlısı, bir sonraki sayıda buluşma dileğiyle
|
Namık Kemal Kalaycı |
