YORUM

Ali Ekber YILDIRIM
e-mail:aey@unimedya.net.tr

Ekonomik kriz, operasyonlar, borsa, döviz derken kimsenin gündeminde olmayan ve fakat toplumun her kesimini ilgilendiren tarımla ilgili ciddi sorunlar var. Bu sorunlar bir türlü gündeme gelmiyor. Öncelikle tarımda çok ciddi bir değişim yaşanıyor. Nedir bu değişim? **Yıllardır uygulanan destekleme politikaları silbaştan değiştiriliyor. Ürün bazında destekleme yerine Dünya Bankası ve IMF'nin isteği doğrultusunda "Doğrudan Gelir Desteği" sistemi uygulamaya konuldu. Avrupa Birliği bu sistemi denedi ancak başarısızlığını görüp vazgeçti. ** Tarım satış kooperatifleri (birlikler) aracılığıyla tarıma yapılan destekler kaldırılıyor. Birliklerin ürün alımları için 1999 yılında 279 trilyon liralık Destekleme Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) Kredisi verilirken, 2000 yılı için 250 trilyon lira kaynak ayrıldı. 2001 yılı bütçesine bu konuda herhangi bir para konulmadı. Birlikler aldıkları 250 trilyon lirayı geri öderlerse bu para bir fonda toplanacak ve yeniden kullandırılacak.

** Tarım kesimine zirai kredi veren Türkiye Ziraat Bankası elden çıkarılıyor. Ziraat Bankası'nın 3 yıllık geçiş sürecinden sonra özelleştirilmesini öngören yasa Cumhurbaşkanı tarafından imzalandı.

** Tarım Bakanlığı, Ziraat Bankası ve Hazine'nin verilerine göre tarım sektörüne yapılan desteklemelerde ciddi bir azalma var. Dolar bazında 1995 yılında 5 milyar dolar olan tarıma yapılan destekler, 1996 yılında 2 milyar 655 milyon dolara gerilerken, 1997 yılında 3 milyar 416 milyon dolar, 1998 yılında 3 milyar 365 milyon dolar ve 1999 yılında 2 milyar 944 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2000 yılında yapılan destekleme tutarının 2.5 milyar dolar seviyesinde kalacağı tahmin ediliyor. 2001 yılında ise bunun da altına düşecek.

** Tarım ürünleri ihracatı 1980 yılında 1 milyar 672 milyon dolar ve genel ihracat içindeki payı yüzde 57.46 iken, aynı yıl tarım ürünleri ithalatı 51 milyon dolar ve toplam ithalat içindeki payı binde 64'tü. Bu yılın ilk 6 aylık rakamlarına göre tarım ürünleri ihracatımız 789 milyon dolar ve genel ihracattaki payı yüzde 7 olarak gerçekleşirken aynı dönemde ithalat 1 milyar 62 milyon dolara ulaşarak genel ithalat içindeki payı yüzde 5.21'e yükseldi.

Sadece bu beş temel kriterin doğurduğu sonuçlara bakarsak tarımda yeni dönemi görmek mümkün olacaktır.
Maliyetler hızla artarken, desteklemenin azaltılması üretim yapmayı engelliyor ve birçok tarım ürününde üretim düşüşü var. Hem daha pahalıya üretiyoruz hem de üretim azalıyor. Bunun sonucunda piyasaya yurtdışından dampingli, kalitesi düşük, sağlıksız kaçak gıda maddeleri giriyor.

-Soframızdaki şeker kaçak,
-Et kaçak,
-Çay kaçak,
-İçtiğiniz sigara kaçak,
-Üzüm kaçak, hemen her tarım ürünü kaçak olarak ülkeye giriyor.

Kaçak girmese ne olacak? İthalat rakamları gösteriyor ki, Türkiye tarımda "kendi kendine yeterli olma" özelliğini çoktan kaybetti ve net ithalatçı oldu. Herhangi bir markete giderseniz, yerli ürünlerimiz ithal ürünlerin yanına adeta sıkıştırılmış bir şekilde satılıyor.

Türkiye, muz ithalatıyla başladı, bugün Kanada'dan mercimek, Güney Amerika'dan elma, Amerika'dan, Yunanistan'dan pamuk ithal ediyor. Daha neler neler. İthal etmediğimiz tarım ürünü yok.
Bütün bunlar yaşanırken, Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası'na uyum, verimlilik, teknoloji gündeme dahi gelmiyor.

Bu tablo gerçekten ürkütücü. Ama, bu sadece çiftçi için ürkütücü değil. Tüketici olarak hepimizi tek tek ilgilendiren bir tablo. Bu tabloyu değiştiremezsek, hastalıklı etleri yemeye devam ederiz. Kaçak şekeri, kaçak çayı tüketmeye devam ederiz.

Ekonomik krizi, borsayı, dövizi elbette konuşalım ama sağlığımızı, geleceğimizi dolayısıyla tarımı da unutmayalım. Yoksa bu kadar kaçak üründen sonra yaşamın da tadı kaçacak.

Tarıma yapılan destekler
Yıl Destek (milyon dolar)
ÆMDNMØ1995 5.058
1996 2.655
1997 3.416
1998 3.365
1999 2.944
Kaynak: Ziraat Bankası, Hazine, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı

BU HABERLE İLGİLİ DİĞER GELİŞMELER

Haber listemize üye olup tarım sektöründeki haberlere, geliştirici herkese açık tartışma platfomlarına katılabilirsiniz.
.

	Mail adresinizi sol aşağıya yazın ve "Listeye Gir" butonuna tıklayın.
	Karşınıza gelecek sayfadaki formu eksiksiz doldurun.

YORUM

>> Reform, 'No'form / Kemal Erdoğan

>> Piyasada çok ciddi sorumsuzluk,
>> denetimsizlik ve de kârâ
>> doyumsuzluk var

>> Tarımda yeni dönem

ANA SAYFAYA DÖN