SEKTÖREL
 
 

Tarımsal destekler



Dr. Yılmaz Argüden
www.arge.com

Tarımsal Destekler (4 Mayıs 2002)
Serbest piyasa ekonomisini savunan gelişmiş ülkeler, en büyük devlet
müdahalesini tarım sektörüne sağladıkları desteklerle yapıyorlar. Dünya Bankası tarafından hazırlanan kapsamlı bir çalışma, gelişmiş ülkelerin tarım sektörüne yaptıları müdahalelerin hem kendi ülkelerinde, hem de dünyada fakirliği artırdığını açıkça ortaya koyuyor.
Küresel büyümenin sürdürülebilmesi ve fakirliğin azaltılması için gelişmiş ülkelerde politikacıların, dolayısıyla devletlerin, yapmaları gerekenlerin başlarında tarımsal politikalarda ciddi bir reform gerçekleştirmek geliyor.
Küresel gelişmeye önemli bir katkıda bulunacak olan tarımsal reformu başlatanlar geniş kitlelere zenginlik getiren bir küresel liderlik göstermiş olacaklar.
Dünya Bankası raporuna göre 1990'larda gelişmiş ülkeler ortalama %2 büyürken, gelişmekte olan ülkeler %5 büyüme göstermişler. Aynı dönemde gelişmemiş ülkeler ancak %2 büyüme kaydetmiş ve en fakir ülkeler ise ekonomik olarak küçülmüşler! Yüzde beş büyüme gösteren ve 3 milyar insanın yaşadığı 24 ülkede aynı
zamanda ortalama yaşam süreleri ve okullaşma oranlarında da önemli iyileşmeler kaydedilmiş. Bu ülkelerin ortak özellikleri, küreselleşme sürecine aktif katılım sağlayacak politikaları uygulamış olmaları.
Diğer taraftan 2 milyar insanın yaşadığı Afrika, Orta Doğu ve bazı Asya ülkelerinde gözlenen eksi büyüme oranlarının nedenini ise hem kendi devlet politikalarının yetersizliğinde, hem de gelişmiş ülkelerin uyguladıkları korumacı politikalarda aramak gerekiyor. Fakir ülkelerin küreselleşme sürecine aktif katılımını sağlayacak rekabet avantajları, sadece tarım ve emek yoğun sektörlerinde bulunuyor. Ancak, gelişmiş ülkelerdeki korumacılığın yüksek olduğu alanlar da tarım ve tekstil gibi emek yoğun sektörler!!
Günde iki dolardan az kazananların ürettikleri ürünlerdeki korumacılık, daha
zengin kesimlerin üretiklerine göre en az iki misli daha yüksek!! Tarife dışı engeller de yine bu sektörlerde yoğunlaşıyor.
Örneğin, gelişmiş ülkelerin çiftçilerine verdikleri destekler günde 1 milyar
dolara yaklaşıyor. Bu miktar her sene yükselmekte ve gelişmiş ülkelerin
fakir ülkelere sağladıkları yardım miktarının altı katından fazla! Gelişmiş ülkelerin tarım sektörü destekleri 2000 yılında $327 milyar ve bu ülkelerin GSMH'larının %1.3'üne ulaşmış durumda. Diğer taraftan, fakir ülkelere sağlanan yardımlar da 1980'lerden beri düşüşte ve bugün gelişmiş ülklerin GSMH'larının %0.2'sini oluşturuyor.
Gelişmekte olan ülkelerin tarımsal ürün ihracatının $170 milyar olduğu göz
önüne alındığında bu desteklerin ne kadar ciddi bir soruna yol açtığı daha iyi anlaşılabilir.
Gelişmiş ülkelerdeki çiftçiler ürünleri için dünya fiyatlarının %4060 fazlasını alıyorlar. Üstelik sanılanın aksine bu destekler gerek ABD'de, gerekse AB'de kendi ülkelerindeki fakir çifçilerden daha çok zengin çiftçilere gidiyor.
Örneğin, ABD Tarım Bakanlığının bir çalışmasına göre ABD'de verilen tarımsal
desteklerin yaklaşık yarısının ABD'deki tarım sektöründe çalışan nüfusun en
zengin %8'i tarafından alındığı belirlenmiş. Bu destekler, sadece dünya ticaretini ve başka ülkelerdeki fakirleri değil, aynı zamanda ABD'deki fakir çiftçileri de olumsuz etkiliyor. Tarım alanları büyük çiftlik sahipleri elinde toplanıyor, kimyasal gübre tüketimi artıyor, tabii üretim metodları yerini genetik olarak değişime uğramış ürünlere bırakıyor.
Bu desteklerin yanısıra, gelişmiş ülkelerin genellikle sağlık gerekçesiyle koydukları tarımsal ürünler için uygulanan kontroller, dünyadaki tarımsal ürürn ticaretini önemli ölçüde engelliyor. Bu nedenle, gelişmiş ülkelerde tarımsal ürünlerin fiyatları yükseliyor, tüketim azalıyor, ve vergi gelirleriyle desteklenen ürünlerin ihracatı artıyor. Aynı zamanda, gelişmiş ülke tarım üreticilerinin dünya arz talep dengesine duyarsız hale getirilmiş oluyor. Böylelikle, gelişmiş ülkelerdeki yüksek fiyatlar, dünya piyasalarında düşük ve değişkenliği yüksek fiyatlara sebep oluyor. Bu durum fakir ülkeleri ve bu ülkelerin çiftçilerini olumsuz olarak etkiliyor.
Kısacası, zengin ülkelerin korumacılığı, fakir ülkelerin gelişmesini engelliyor.
Bu olumsuzlukları gidermenin yolu tarım ürünleri piyasalarındaki devlet desteklerini ve müdahalelerini en aza indirmektir.
Dünya Bankası'nın tahminlerine göre tarım sektöründe ticaret serbestisinin getirilmesi gelişmekte olan ülkelerin büyüme hızlarını kalıcı olarak %0.5 artıracak. Bu 2015 yılına kadar 300 milyon insanın fakirlik sınırının üstüne çıkmasını sağlayacak. Böyle bir serbestleşmenin gelişmekte olan ülkelere ilk on yıl içinde $1.5 trilyon artı gelir sağlayabileceği hesaplanıyor. Benzer şekilde, gelişen dünya ticareti ve zenginleşen dünya vatandaşları sayesinde gelişmiş ülkelerin de $1.3 trilyon kazanacakları tahmin ediliyor.
Bu kadar ciddi bir kazanç potansiyelinin olduğu bir konumda liderlik göstererek tarımsal reformu başlatanlar geniş kitleler tarafından takdir ile anılacaktır.

BU HABERLE İLGİLİ DİĞER GELİŞMELER

Haber listemize üye olup tarım sektöründeki haberlere, geliştirici herkese açık tartışma platfomlarına katılabilirsiniz.
.

	Mail adresinizi sol aşağıya yazın ve "Listeye Gir" butonuna tıklayın.
	Karşınıza gelecek sayfadaki formu eksiksiz doldurun.

SEKTÖREL

>> 14 Mayıs "Çiftciler Günü"

>> Hububat desteklenmesinde TMO' nun rolü

>> Anız yangınları

>> Türkiye ve çilek ihracatı

>> Navel (Göbekli) portakallar

>> Tarımsal destekler

>> Alata Bah. Kül. Ar. Ens.



 
ANA SAYFAYA DÖN